›
›

Belediyelerin Önündeki Dış Finansman Alternatifleri

Dış borçlanmada kullanılabilecek belli başlı iki yöntem proje kredileri ve tahvil ihracıdır. Proje kredileri Dünya Bankası, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Avrupa Yatırım Bankası (EIB) gibi kuruluşlar ya da özel finans kuruluşları tarafından kullandırılmaktadır. Bazı koşullarda büyük ölçekli projelerin finansmanında ise proje kredileri yetersiz kalabilir. Bu gibi durumlarda dış piyasalarda tahvil ihracı yoluyla kaynak sağlanması uygun bir finansman yoludur. Ne var ki bu araç şimdiye kadar yalnızca Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından 1990’ların başında kullanılmıştır.

Yerel yönetimlerin dış borçlanmayı bir finansman yöntemi olarak yeterince sık kullanmıyor oluşunun sebepleri temelde siyasidir. Bunların başında dış borçların geri ödenmesinin yıllara yayılıyor oluşu gelmektedir. Diğer bir deyişle alınan borçlar gelecek nesillerin gelirlerini ipotek altına sokmak suretiyle bir kaynak yaratmış oluyor. Ayrıca kullanılacak bu kaynak sonraki yıllarda yerel yönetimi devralacakların bütçelerine de müdahale etmiş oluyor. Bu açılardan bakıldığında yerel yönetimlerin dış borçlanması salt iktisadi bir karar olmaktan öte siyasi ve sosyal sonuçları olan bir alternatiftir.

Gelecek nesil ve yönetimlere devrinin kaçınılmaz olduğu göz önüne alındığında dış borçlanmayla finanse edilecek projelerin her kesim tarafından sahiplenecek projeler olmasına dikkat edilmelidir. Bu yerine getirildiği takdirde dış borçlanmanın yaratabileceği siyasi maliyetler en aza indirgenecek ve yerinde kullanımlar sonucunda yerel yönetimler daha nitelikli hizmet sağlamalarına yarayacak projeleri gerçekleştirebileceklerdir. 

Yerel yönetimlerin yürüttüğü büyük ölçekli kalkınma projelerinde karşılaşılan finansman engelini aşabilmek için için dikkatli ve kapsamlı incelemeler yapılması suretiyle alternatif yaklaşımlar üretmek gerekmektedir. Finansman yükünün vatandaşın üzerinden de alacak bu yaklaşımlar sosyal ve ekonomik sonuçları büyük olan projelerin hayata geçirilmesinde ortaya çıkabilecek siyasi gerilimleri de en aza indirecektir.

Kullanılacak alternatif dış finansman desteğine karar verirken ülke içinde ve dışında hakim olan makroekonomik dengeler dikkatle incelenmelidir. Dış borçlanmanın en cazip yanlarından biri olan borcun orta ve uzun vadeye yayılıyor olması bu analizleri yaparken gösterilmesi gereken titizliği daha da önemli kılmaktadır. 

UĞUR KENTSEL DÖNÜŞÜM